Witamina D dla dzieci – dlaczego jest tak ważna?
D3 jest jedną z najważniejszych dla organizmu ludzkiego witamin, której niedobory mogą znacząco wpłynąć na jego rozwój i przyczynić się do wystąpienia groźnych schorzeń. Szczególnie istotne jest stosowanie witaminy D u dzieci. Dlatego, że organizmy najmłodszych nie są w stanie samodzielnie pokryć dziennego zapotrzebowania na tę witaminę, zalecana jest suplementacja. Podawanie witaminy D należy zacząć już w wieku niemowlęcym, a suplementację kontynuować również u starszych dzieci w okresie jesienno-zimowym. Skutki niedoborów witaminy D u dzieci mogą być poważne, może to być m.in. opóźniony rozwój, nieprawidłowa budowa kości i zębów, czy też większe ryzyko cukrzycy i schorzeń układu krążenia. Jak wpływa witamina D na dziecięcy organizm i jak ją suplementować?
Witamina D3, czyli cholekalcyferol to bardzo ważny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka związek organiczny, który rozpuszcza się w tłuszczach. Zapotrzebowanie na witaminę D powinna pokrywać synteza skórna – w związku z ekspozycją na promieniowanie słoneczne. Żyjemy jednak w klimacie, w którym nie o każdej porze roku mamy wystarczający dostęp do światła słonecznego.
Żeby pokryć zapotrzebowanie na witaminę D potrzeba 15–20 minut ekspozycji odkrytej i niezabezpieczonej filtrem skóry na słońce w okresie letnim. W umiarkowanym chłodnym klimacie, czyli takim jak w Polsce, sprawa wygląda gorzej w miesiącach jesienno-zimowych, a szczególnie od września do kwietnia. W tym czasie witaminę D można dostarczyć do organizmu wraz z dietą – chociażby jedząc tłuste ryby, jaja, przetwory mleczne czy wątrobę, jednak i to może okazać się niewystarczające, by pokryć zapotrzebowanie organizmu.
Witamina D jest bardzo ważna dla prawidłowego funkcjonowania dziecięcego organizmu. Ma istotny wpływ na układ kostny, gdyż odpowiada za mineralizację tkanki kostnej i rozwój kości – z tego powodu jest szczególnie ważna, gdy dzieci rosną. Witamina D ma też bardzo duże znaczenie dla gospodarki wapnia i fosforu. Ponadto ma ogromny wpływ na układ odpornościowy dzięki właściwościom immunomodulującym. Witamina D ma też właściwości kardioprotekcyjne i neuroprotekcyjne, a dodatkowo redukuje odpowiedź zapalną. Mówi się też o jej właściwościach antyproliferacyjnych, czyli hamujących namnażanie się komórek np. nowotworowych, a także o tym, że redukuje ona ryzyko pojawienia się cukrzycy typu I u dziecka.
Suplementację witaminy D u najmłodszych dzieci zaleca się przez cały pierwszy rok życia i kontynuować ją należy też w roku kolejnym z wyjątkiem miesięcy letnich. Starszym dzieciom również powinno się podawać witaminę D zwłaszcza w miesiącach jesienno-zimowych, gdy ekspozycja skóry na słońce jest ograniczona. U zdrowych dzieci regularnie uprawiających sport na świeżym powietrzu nie zaleca się suplementacji witaminy D, gdyż w wysokich dawkach syntetyzowana jest przez skórę. Należy pamiętać, że witaminę D łatwo przedawkować a zarówno awitaminoza, jak i hiperwitaminoza może być szkodliwa.
Ze względu na to, że najmłodsze dzieci nie są w stanie samodzielnie pokryć zapotrzebowania swojego organizmu na witaminę D, suplementację należy zacząć już w pierwszych miesiącach po narodzinach. Dzieciom zazwyczaj zaleca się suplementację 400 IU/dobę w pierwszym półroczu życia i
400–600 IU/dobę w drugim półroczu życia. Witamina D dla noworodka w aptekach dostępna jest w różnych formach, w tym między innymi w wygodnych do podania kroplach doustnych lub aerozolu. Ciekawym rozwiązaniem jest też witamina D3 dla niemowląt w kapsułkach twist-off, które wystarczy lekko przekręcić, by ich zawartość móc łatwo podać dziecku bezpośrednio do buzi lub z posiłkiem.
Dzieciom powyżej 1. roku życia również zaleca się suplementację witaminy D w okresie jesienno-zimowym. Dawkę należy dostosować do masy ciała dziecka i jego wieku. Preparaty z witaminą D dla starszych dzieci dostępne są w wielu atrakcyjnych formach. To nie tylko wspomniane już krople czy aerozole, które można podawać najmłodszym pacjentom, ale też syropy, proszki musujące, tabletki do ssania czy lizaki lub żelki, które dzieci chętnie przyjmują. Starszakom można też podać witaminę D w kapsułkach czy tabletkach do połykania. Stosowanie witaminy D u dzieci powinno być regularne i zgodne z zapotrzebowaniem organizmu.
Niedobory witaminy D nie należą do rzadkości, w tym również u najmłodszych pacjentów, którzy szczególnie jej potrzebują, gdyż intensywnie rosną. Witamina D dla dzieci i niemowląt jest jednak bardzo ważna, a niepokrywanie dziennego zapotrzebowania organizmu może prowadzić do poważnych zmian kostnych i krzywicy oraz przyczyniać się do osłabienia odporności, osłabienia zębów czy osteomalacji. U dzieci braki witaminy D objawiają się między innymi opóźnionym ząbkowaniem i zarastaniem ciemiączka, ponadto często mogą występować apatia, opóźnienie rozwoju fizycznego, zaparcia czy zgrubienie żeber. Niedobory witaminy D mogą zwiększać ryzyko cukrzycy, chorób układu krążenia, a także schorzeń autoimmunologicznych i nowotworów.
Należy pamiętać, że zapotrzebowanie na witaminę D zmienia się wraz z wiekiem i masą ciała, dlatego witamina D dla dzieci i niemowląt zawsze powinna być dostosowana odpowiednio do potrzeb organizmu. Nie tylko niedobór, ale i nadmiar witaminy D może być szkodliwy dla dziecka. Przyjmowanie witaminy D w zbyt wysokich dawkach może skutkować nudnościami i biegunką, a dodatkowo zmęczeniem i sennością, spadkiem apetytu i masy ciała, czy też bólami głowy. Hiperwitaminoza może przyczyniać się do zaburzeń wzrostu, odkładania się złogów wapnia w naczyniach krwionośnych i narządach oraz do miażdżycy i innych poważnych konsekwencji. Stosowanie witaminy D u dzieci najlepiej zatem omówić z lekarzem lub farmaceutą, dobierając dawkę, która będzie odpowiednia i bezpieczna dla dziecka. Pomocne może być również wykonanie badania krwi z oznaczeniem poziomu witaminy D w organizmie.
